Tegen het jaar 2050 dient de gebouwde omgeving in Nederland CO2-neutraal te zijn. Dat is een behoorlijke uitdaging. De voorbije jaren heeft de Nederlandse overheid er reeds voor gekozen om verschillende maatregelen in het leven te roepen. In samenwerking met verschillende sectoren wordt er gewerkt aan het behalen van de net aangehaalde doelstelling. Toch is er geen zekerheid over het welslagen van die doelstelling. In principe moeten er in de volgende 29 jaar namelijk nog 7 miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen worden afgekoppeld van het gas. Dat valt te omschrijven als een meer dan omvangrijke klus.
Aantal vereiste renovaties mogelijks te halen
Verschillende analyses die werden uitgevoerd door TNO hebben aan het licht gebracht dat het benodigde aantal renovaties voor wat het behalen van een duurzame gebouwde omgeving betreft tegen het jaar 2050 wellicht gehaald zullen worden. Dit is echter uitsluitend het gevolg van het feit dat op dit moment laaghangend fruit plukken. Concreet gaat het hierbij dan voornamelijk om de nieuwbouwwoningen. Voor deze gebouwen geldt dat ze reeds over een uitstekende isolatie beschikken en nog maar alleen van het gas gehaald dienen te worden.
Bovenstaande betekent dat de meest complete delen van de Nederlandse woningvoorraad er in de toekomst nog aan zitten te komen. Het gaat hierbij dan onder meer om de gebouwen die niet beschikken over een energielabel, maar ook om bijvoorbeeld gebouwen die zeer lage energielabels hebben. Uiteraard resten er dan ook nog de gebouwen van particulieren.
Vereiste van verduurzaming niet vastgesteld
Welke mate van verduurzaming er is vereist werd nog niet vastgelegd. Bovendien is het zo dat ook een concrete definitie van ‘aardgasvrij ready’ tot dusver ontbreekt. Het is dan ook nog maar zeer de vraag of verduurzamingsmaatregelen die door eigenaren van woningen in grote getalen worden uitgevoerd daadwerkelijk tot het gewenste effect zullen leiden. Dit is een vraag die uiteindelijk alleen maar door de toekomst zal kunnen worden beantwoord.
Kan contingentenaanpak de oplossing betekenen?
TNO pleit voor het hanteren van een andere aanpak voor wat de energietransitie in de gebouwde omgeving betreft. Op deze manier zou het mogelijk worden gemaakt om tot 70 procent van de volledige voorraad met gebouwen niet alleen efficiënter en goedkoper, maar bovendien ook sneller te kunnen verduurzamen. Centraal in het plan van TNO staat het gebruik van contingenten. Voor een contingent geldt dat ze ontstaat door middel van een match tussen enerzijds een bewezen verduurzaming oplossing en anderzijds het DNA waar een gebouw over beschikt.
Volgens de verwachting zou een contingent gaan bestaan uit gemiddeld 15.000 gebouwen. Het doel van zo’n contingent is het mogelijk van het herhaalbaar inzetten van verduurzaming oplossingen binnen het contingent in kwestie. Op deze manier wordt voorkomen dat er nog per woning gebruik dient te worden gemaakt van maatwerk. In ieder geval, willen we de energietransitie in de gebouwde omgeving aanzienlijk versnellen met het oog op 2050? Dan kan dit een prima oplossing zijn.